Machine à remonter le temps

la maquina del temps

viatjar dins lo temps

y a plus qu'à / yaka et dizi

Bastafà e Digalí [basto'fa e digo'li]

Voiture piégée

cotxe bomba (cat.)
coche bomba (cast.)
macchina bomba (it.)
voiture piégée (fr.)


attentat suicide

Newsletter

En francés, newsletter.

Lo catalan a butlletí d'informació o butlletí electrònic

C'est quoi le pitch ?

Parlam de l’expression primièr utilizada sus la cadena de TV francesa (cable), París Primièra, que son presentador demandava als seus collaboradors de presentar un film o un roman en ne fasent lo pitch, valent a dire lo sinòpsi.

sinòpsi (òc), sinopsi (cat)

Point de vente

Punt de venda (òc /cat)
Botiga: magasin, boutique

Dialogue de sourds

Totjorn dins l'Avui d'uèi (me n'alassarai pas jamai, jajaja)
"la política portada a terme pels socialistes" : la politique menée à bien par les socialistes :
"experiència de carrer" : expérience de la rue : l'experiéncia de la carrièra
"un producte de disseny" : un produit design : un produch de design
"l'encara alcalde Joan Clos" : le maire encore en poste : l'encara cònsol Joan Clos
"el consum intern ha quedat en segon terme" : au second plan :
"aquest diàleg de sords entre el carrer i el consistori " : ce dialogue de sour entre la rue et le conseilh municipal : aqueste dialòg de sords entre la carrièra
"molt poques d'aquestes plataformes, per no dir cap" : pour ne pas dire aucune : per dire pas cap

Lo darrièr es interessant, non?

Il faut que je fasse du sport!

Tornarai lèu amb mai de proposicions de traduccion, que o rementi, son pas que de reviradas collectadas aicí e alai. Compti mai que mai sus las vòstras contribucions e/o comentaris.

Per ara, a la lèsta, torni pas sus espòrt, despòrt, deport, deportivo, eca. Sonque aiceste títol dins l’Avui d’uèi « Fora el tabac i visca l’exercici ! » / « Lo tabat defòra e visca l’exercici ! » L’exercici, aquò’s pas l’espòrt. Vertat. Pensem pr’aquò a quantes de còps disèm l’un per l’autre.

Si que nos cal far d’exercici ! (Aquelas bonas resolucions de la dintrada, Dònas)

PSR:
il faut que je fasse du sport!: me cal far d'exercici!

Même pas en rêve!

Nemmeno per sogno (it.)
Ni por sueño! (cast.)

Nimai per sòmi (òc)

Finir / terminer en eau de boudin

en garra de bessa

De legir:
"mano en garra" (cast.)
Es una condición caracterizada por dedos curvos o doblados que dan a la mano un aspecto de garra de animal. Ver también pie en garra .
http://www.umm.edu/esp_ency/article/003169.htm

le garde du corps du garde des sceaux

I a pas gaire parlèrem dels agents de securitat, dels fisionomistas sul lindal de las discotecas. Nos demorava de mencionar los gardacòs / gardacòrs. Es legitim de pensar que lo ministre de la Justícia, que se ditz en França lo Garda-Sagèl, n'a un (o mai d'un).

Ministre de la Justice (fr) - le Garde des Sceaux
Ministre de la Justícia (oc) - lo Garda-Sagèls
Ministre de Justícia (cat)
Ministro de Justicia (cast)

Al Reialme Unit lo Cancelièr de l'Escaquièr Chancellor of the Exchequer es lo ministre de las Finàncias.

Lo Cancelièr es tanben lo nom del primièr ministre d'Alemanha. La Cancelièra alemanda, Angela Merkel, auriá lo mal de la Maggie (aurait des airs de, revertariá), qu'aviá per nom d'escais la Dòna de Fèrre, chafre balhat autrescòps a Bismarck, lo Cancelièr de Fèrre. http://ca.wikipedia.org/wiki/Otto_von_Bismarck

Pasmens "les sceaux" (los sagèls en francés) son pas "les seaux" (los ferrats), se parla pas de Garda-Ferrats nimai, segur, de Cancelièr dels Ferrats. warf warf warf

Avoir la tête lourde

Amb aqueste tornam perlongar la lista nòstra:
lo cap me ròda
lo cap me dòl
lo nas me sagna
los uèlhs me plòron
ai las dents que me dòlon
ai l'esquina que me dòl
lo pel me tomba
...
lo cap me pesa

Y a canon et canon

Una dròlla qu'es canon (fr), aquò's una bombassa. Mas un dròlle qu'es canon? Parli ben d'un canon (a dreamboat, en anglés dels EUA), pas d'un Joan-polit (bellâtre).

Avoir le culot, le toupet de

Aver lo fetge de
Aver la mèlsa de

(Laus) As lo fetge de me dire
(Cantalausa) Te prepausi aquò e as la mèlsa de refusar

Per se resumir
le culot, le toupet: lo front, l'audàcia
le foie: lo fetge
la rate: la mèlsa

Sans papiers

L'Avui (cat.) utiliza sense papers : Ofensiva diplomàtica a l'Àfrica per frenar l'allau de 'sense papers'
El País (cast.) l'utiliza tanben per parlar dels sens papièrs: "Asciende a 833 el numero de 'sin papeles' llegados a Canarias".

En francés coma en occitan l'expression fa referéncia a d'imigrants que demòran e trabalha en França, mas an pas de carta d'autorizacion de sojornar en França. Se fariá pas referéncia a de sens papièrs dins lo cas de candidats a la despatriacion. La premsa italiana parla de clandestini (La Repubblica, Lampedusa, sbarchi senza sosta alla deriva altri 200 clandestini). L’expression senza documenti foguèt utilizada per revirar lo francés après las manifestacions francesas en favor dels despatriats clandestins.

El Publico (port.) el parla d'imigrants illegals: "Mais de 1140 imigrantes ilegais vindos do continente africano a bordo de embarcações tentaram entrar desde sexta-feira na Europa, através do arquipélago espanhol das Canárias."

PSR:
un sans papiers: un sens papièrs, de sens papièrs
un sense papers / uno sin papeles: un imigrant illegal, un clandestin
un émigré: un despatriat, un emigrant

Subclaquant, être fatigué en francitan

Dins lo mandadís passat parlàvem de sucrar las majofas. Gâteux es pas subclaquant, segur. Mas pensi a aquela expression francitana que tornam trobar dins los lexics que se fan del francés parlat en Occitània. Dison "être fatigué" (èsser las) que se diriá en çò nòstre per dire que la persona es gaireben mòrta.

De verificar, mas me sembla qu'es cò de Vavassori (A Vista de nas) que dona un exemple.

Me remembri de la reaccion d’un vièlh Carcinòl quand li aviá dich qu’èri arredut / arrendut. Aviá trobat l’expression tròp fòrt dins mon cas, emai se vòl dire ben plan las. Dempuèi l’utilizi per dire que qualqu’un es subclaquant.

De notar pasmens que subclaquant se tròba pas dins Le Petit Robert. Sabi pas pels autres diccionaris.

Per se resumir
être gâteux:
être subclaquant: èsser arrendut (d'un biais amusat)
être mort de fatigue:

Sucrer ou aller aux fraises

Anar a las majofas voldriá dire far l'amor.
Aurem l'escasença de tornar sul vocabulari de còps pebrats de l'amor fisic.
Per ara aquesta expression polideta qu'agradèt fòrça als Catalans de l'Escòla occitana d'Estiu de Vilanòva d'Òlt.
Lor cal çaquelà signalar l'existéncia d'una expression prèpa en francés, sucrer les fraises (fraises:majofas (òc), maduixes (cat.), fresa (cast.) que referís a l'imatge d'un òme vièlh que tremòla, donc qualqu'un qu'es gâteux?

Per se resumir:
les fraises: las majofas, las fragas
sucrer les fraises:

La girafe et le trépied

L'entrepresa Sanjardini de Santa Ifigênia a São Paulo prepausa d'equipament e de material per la vidèo e lo cinèma, notadament de trepés d'aluminium o de fèrre que sèrvon per l'esclairatge (iluminação, port.)
http://www.sanjardini.com.br/tripe_ilum.htm

Per se resumir:
un trépied: trespès

Tubes, Best Off et Pire off

çò melhor de Patric
çò pièger de Padena

els èxits de Lluís Llach
los exitos de Julio Iglesias

Enric Poincaré

Considerem una varietat compacta V a 3 dimensions sens frontièra. Se pòt que lo grop fondamental de V siá trivial emai V siá pas omeomòrf a una esfèra de dimension 3?

Considérons une variété compacte V à 3 dimensions sans frontière. Est-il possible que le groupe fondamental de V soit trivial bien que V ne soit pas homéomorphe à une sphère de dimension 3 ?

Mordre

Avèm vist que, grand gaug, lo peis pica.

Lo can quora pica quora gafa.
Sabi pas çò qu'es çò mai agradiu de se far picar o de se far gafar.

Se precisatz als vòstres amics que lo can es gafaire,
los avertissètz que se carra de gafar.

PSR
mordre (agafar un membre e sarrar): gafar
mordre (picar amb las dents): picar
qui aime mordre: gafaire
chien méchant: can gafaire (dintram pas dins la psichè del can; nos fotam de saber s'es guèrlhe o bravet; çò que compta es de saber se gafa o pas)

Trucar, Tustar, Picar

Quand fa calor, lo solelh tusta.
Los endemans qu'as tròp begut, as lo picatarra que tusta.
París Match, aquò's lo pes dels mots, las fòtos que tustan.
Se degun m'explica que l'expleitacion dels mainatges dins lo Terç Mond es quicòm de normal,
aquò me tusta.
Qual tusta a la pòrta?

A un pescaire li demandas, 'quò pica?
Al can li disián pica-la! que faguèsson avançar las vacas.
Dins la cançon, lo marrit ric pica a la pòrta del Senhor Jèsus Crist.

Se trucar lo tibià contra l'angle de la taula bassa, aquò fa pas de ben.
Zidane truquèt lo jogaire italian al pitre.

PSR
frapper, buquer (ch'ti), choquer (sens figurat): tustar
frapper (amb l'idèa de picar), mordre (poisson, chien): picar
choquer (sens pròpri), heurter, cogner: trucar

Cò del vesin
Qui ch'est qui buque a ch'porte? (ch'ti): Qual tusta a la pòrta?

Que de la gueule!

Es coma lo curat de la Valeta,
A mai de lenga que de coeta.

Çò melhor es d'acabar pas la frasa,
coma per:

As rason, l'òme!
que val per "As rason, l'òme! Quand tuarem l'ase, te gardarem los colhons."

Tant que farem aital!
que val per "Tant que farem aital, cromparem pas de bòria,
Tant que farem aital, cromparem pas l'ostal."

Langue de bois et panier de crabes

La politicalha es acostumada a la craca, çò que se ditz en francés la langue de bois o lenga de fusta.

Vertat es que los lòcs del poder son una cranquièra.

Per se resumir
Craca: messorga, costuma de parlar per dire pas res; mensonge, langue de bois
Cranquièra: airal que i a fòrça crancs; endroit où l'on trouve de nombreux crabes

Avoir la gueule de bois

Aver lo picatarra (que tusta)

Cal far rotlar las r,
e far lo gèst qu'avètz un pic verd que vos tusta al darrèr del cap

Per se resumir
pic vert: lo pic verd
frapper: tustar

Atanben
lo solelh tusta: le soleil frappe
lo solelh raja: le soleil darde

Gitons et bougrerie

Trobat sus http://big.chez.com/lengadoc/lexoc.htm un vocabulari particularamant interessant rapòrt a l'omosexualitat. Lo sit precisa que "reprenent lo pichon lexic de Pèire Azemà reescrich en occitan normalizat amb d'apondons tirats dels tèxtes incluses dins aqueste sit, de Ròcaferrièr (ARF),Tortolon, Langlada, Loís e Lídia Xavièr de Ricard, Joan Fornèl, Pierquin de Gembloux, l’abat Favre" La MAJ (mesa a jorn) del lexic data del 10/02/2006.

bogralha: omosexualitat
es dins lo mitan de la bogralha, que poiriá revirar: être du bâtiment, en être (èsser dins lo mitan?)
bograriá: omosexualitat
aficha publicament sa bograriá
botís: un giton, un invertit, un omosexual passiu

Giton se tròba pas cò de Laus, ni cò de Rapin.
Lo Castellanos i Llorenç dona nenet (cat.), amiguet (cat.).
Inverti es revirat per invertit cò de Laus, e invertit e afemelit cò de Rapin.

Fòra aquel lexic, los mots utilizats en occitan son pedé (L) e badacuol.

Boule à facette et magma lights

A! Mon Dieu! La cultura disco, e perqué pas la civilizacion disco? Òc, cal pas crénher los mots!
Pus seriosament de qué trobam coma material o equipament dins una discoteca?:
las bolas de espejos (cast.), mirror ball, la boule à facettes:
la luz negra: lo lum negre
la maquina de humo: la maquina de fum
proyectores teatro: los projectors

Ane, vèni dançar! jos los sunlights dels Tropics! L'amor se conta en musica! yeah! yeah!

Mas tanben las maquinas de confetti, los làsers (los que seguisson los dançaires sul dancefloor), d'unes tricolors (non pas blau, blanc e roge) amb de diòdas, en mòde automatica e al ritme de la musica. Per las colors seriá puslèu roge, verd, jaune e irange (pas tarrible, es aquò qu'a lèu fach de te far venir lo vòmit). E per jogar amb totes aqueles lums te cal una taula de mesclatge, tant coma per mesclar los disques. Una taula de mesclatge, o encara melhor un programador amb contraròtle analogic o digital.

Bon, tot aquò nos dona pas la revirada de la mirror ball, nimai una varianta al mot discoteca de la mena de boîte de nuit. Alara s'avètz quicòm de prepausar:

Tomber comme des mouches

bailler aux corneilles: badar coma un agaçon
chanter comme une casserole:
courir comme un dératé:
dormir comme un loir:
parler comme un livre:
se ressembler comme deux gouttes d'eau:
tomber comme des mouches:
vivre comme un pacha:

Le Vieux beau et la Belle au bois dormant

Un vieux beau:
la Belle au Bois dormant: la Bèla del Bòsc dorment (òc), la Bella dorment del bosc (cat.)
la Belle et la Bête: la Bèla e la Bèstia (òc), la Bella i la Bèstia (cat.)

faire le beau:
se faire beau:
la belle (jòc): la bèla (L), la bona (cat.)
jouer la belle: jogar la bèla (òc), jogar la bona (cat.)
c'est du beau!: , molt bonic (cat.)
une belle âme: , una bona ànima (cat.)
la belle vie: la bona vida (L)
être bon joueur: èsser bon jogador (L)
le beau monde: la nauta societat (L)
un beau matin:
reprendre de plus belle:
bel et bien

Maquillé comme un voiture volée

aimable comme une porte de prison
bavard comme une pie
beau comme un astre
beau comme un camion
beau comme un dieu
belle comme le jour
bête comme ses pieds
blanc comme neige: blanc coma la neu
bon comme du bon pain
chiant comme la pluie
clair comme l'eau de roche
comme un coq en pâte
con comme ses pieds, comme la lune
copains comme cochons
doux comme un agneau
droit comme un i / if :dur comme une pierre
excité comme un pou
fainéant comme une couleuvre / un coucou
fauché comme les blés
fier comme Artaban
fier comme un paon / un coq / un pou
fort comme un Turc
franc comme un âne qui recule
frais comme un gardon
gai comme un pinson
grand comme une girafe :
gras comme un porc/goret
heureux comme un pape :
joli comme un coeur
laid comme un pou
léger comme une plume: leugièr coma una pluma
libre comme l'air
long comme un jour sans pain
lourd comme du plomb
maigre comme un clou
malade comme un chien
malin comme un singe
maquillée comme une voiture volée
mauvais comme une teigne
méchand comme une teigne
menteur comme un arracheur de dents
mince comme un cheveu
moche comme un pou
mou comme une chiffe
muet comme une carpe
muet comme une tombe
myope comme une taupe
nu comme un ver
unis comme les cinq doigts de la main
pété comme un coing : bandat coma un cunh
raide comme la justice
rapide comme l'éclair: rapid coma un eslhauç
ratatiné comme une figue sèche:
riche comme Crésus
rouge comme une écrevisse
rusé comme un renard
pauvre comme Job
plat comme une limande
plein comme un oeuf
propre comme un sou neuf
rapide comme l'éclair
réglé comme du papier à musique
rond comme une bille
rusé comme un renard
sage comme une image
saoul comme un Polonais :
saoul comme une barrique
sec comme une trique
serrés comme des sardines
sobre comme un chameau
solide comme un roc
sourd comme un pot
têtu comme une mule

Drôle de machine

Especiala dedicassa a Benedicta.

Èrem a parlar d'aqueles blocatges que podèm aver de còps qu'i a quand a lòc de pensar dins la nòstra lenga nos cal revirar del francés. Dins aqueste cas s'ajusta la preséncia de drôle que ven parasitar lo sens.

Çò drôle en francés, aquò’s çò que fa rire, çò qu’amusa. Se revira per risolièr, amusant.

Aicí çò que me venguèt naturalament foguèt « Tròç de maquina ! ». Un amic meu, catalan, còp sec apondèt « Quin tròç de maquinòta ! », forma totalament possibla en occitan, e que se comprend plan. Ara a vosautres de me dire çò que ne pensatz.

Ni papas ni quicos, tramussos !!

Lo blòg dels corregeires del quotidian francés Le Monde se faguèt lo resson de la perplexitat de sos legeires après que foguèt publicat la fòto d'un balcon valencian (encartelat?) banderoles amb per eslogan contra la venguda del papa: Ni papas ni quicos, tramussos !!

Parli pas dels commentaris que seguiguèron. Fan plorar. Nos caldrà explicar çò que merita de distinguir entre lo valencian e lo catalan al punt de ne far de lengas desparièras. Es coma se disiam que lo provençal es pas d'occitan. Daissem far!

Pasmens, une autre quicomet amusant s'agissant d'aquela visita papala. Los "Jo no t'espere" que respondián als caliquots "Te esperamos", que, çò dison, foguèron distribuit per la Generalitat del País valencian.

Lo sit dels corregeires del Monde
http://correcteurs.blog.lemonde.fr/correcteurs/2006/07/ni_papas_ni_qui.html

PSR:
caliquot:
banderole:
slogan:

Dealers, piquouses

Bon fa pas que lo 3 mandadís sul subjècte, e as lèu fach de parlar de quicòm mai que d'aquesta mèrda, emai se lo vocabulari pòt semblar amusant.

Per se resumir:
Drogue dure:
Drogue douce:
dealer (vendre):
grossiste:
quartel:
une seringue:
se piquer:
se piquer dans le blanc des yeux:
faire voire ses veines:

Came, rail de coc'

Cama se tròba cò de Laus.
Los Catalans aiman mai parlar de droga o .
Tot comptat s'agís ben d'aquò.

Lo ralh de cocaïna per revirar lo francés, la rega.

Per se resumir:
La came: la cama
La coco: la cocaïna
Se faire un rail: se far una rega
La marchandise: la mèrça

Joints e autres pétards del 14 de julhet

Lo pétard o joints en francés, lo porro en catalan e castelhan.
En occitan, l'espinèu cò de Massilia Sound System dins d'espressions coma "fai virar l'espinèu",
o "tubar l'espinèu" (Occitan Leiçon N°1, album Commando Fada), "atubi l'espinèu" (De matin, Aïollywood)
http://www.massilia-soundsystem.com/aiollywood/dematin.htm
http://www.massilia-soundsystem.com/commandofada/occitanleicon1.htm

Cò de Rapin, a joint se legís tubòt,

Per çò qu'es dels pétards del 14 de julhet, se dison

Per resumir:
pétard, joint, spliff: espinèu (prov.), tubòt (leng.)
pétards (que petan):
fais tourner: fai virar
fumer, finquer* (ch'ti): fumar, tubar


*cresi de me remembrar que finquer en picard deu s'emplegar pas que per la cheminèa, mas aicí tenèm de l'utilizar tanplan per fumar de tabac en franch'ti.

Bòta!

Va!
Va donc!
Va toujours!

La frime, la frippe, les fringues et les fouffes

Un bragard es un tipe que se'n crei. D'unes dison que los jovents del Clapàs son un pauc bragaires. A l'escola ja lor dison que son de cresons (Lim.).

La fripe, aquò's lo mitan del vestiment, de la confeccion (aital reviran Laus e Castellanos i Llorenç lo francés prêt-à-porter), que se referís a de vestits de mala qualitat, emai se, segur, la confeccion tota es pas de marrida qualitat. Un comerciant que fa de fouffes, vend de vestists, es dins la confeccion.

Los bragards lor agradan los vestits per tal de fringar las dròllas, v.a.d. las cortejar. Los bragards son un bricon fringaires.

Per se resumir
dragueur: un fringaire
frimer: bragar, se'n creire, far Miquèl l'ardit, bragardejar
frimeur: un bragard
frimeur, frimeuse: bragaire, -a
faire le fier, le vaniteux: se'n creire
prêt-à-porter: la confeccion
fringues: los vestits (L), las pelhas
fouffes: las pelhas
fripe: lo mitan de la confeccion
friperie: fardariá (botiga que i se vendon de vestits vièlhs)

Le videur de boîte

En França los qu'asseguran la seguritat e seleccionan qual pòt dintrar dins una discoteca son de videurs (voidaires). Los Angleses lor dison bouncers, e los Catalans agents de seguretat.

Per se resumir darrèr lo mot francés i a doas realitats, l'agent de seguretat e lo o la fisionomista.

S'es de bon revirar, demòra pasmens que los mots franceses videur e boîte son pus corts e mai amusants.

Thons, boudins et autres cageots

Un cabàs, aquò's una femna bocharda (sale, malpropre) o gorrina (prostituïda, lesbiana). Cantalausa dona "Aquel cabàs de femna!". Un glossari en linha revira per "femme négligée; thon, cageot, fille plutôt moche"

Al sens pròpri
Le boudin: lo galavard, la botifarra, lo bodin (L), la gòga
Le cageot: una cledeta o un platèu (L)

Cò dels vesins
La gòga: la botifarra (cat., pròp/fig.), morcilla (cast.)

Vide grenier

Paparazzi, yacht et soirées privées à Ibiza

Anticipi sus un article d' Avui que serà publicat al mes de septembre e qu'aurà per títol "No hi ha mal que duri cent anys…" per Pere Muñoz. Me demandes pas cossí sabi tot aquò. Se tracta d’apofecia (coma profecia, mas enrè).

Perqué Eivissa (en francés Ibiza, anatz saber perqué !) ?

Per tal de parlar de
los vips (las personas plan importantas, los PPI)
los glamoroses (cat. els glamurosos), senon la glamoralha
la model (cat), la top model, lo manequin
los iots (cat), los yachts

La dintrada
los que tornan al trabalh (la feina)
los que tornan al gimnàs (cat), a la gim (fr.)

La vida economica
los ferris
los otelièrs: els hotelers

La desestacionalizacion toristica : que las estacions toristicas viscan tota l’annada, 4 sasons, far que Eivissa, Malhòrca tornen viure 365 jorns, "que els turistes no només viguin durant l’estiu", que los toristas vengan pas sonque pendent l’estiu.

Un jour mon prince viendra

"Un jorn mon prince vendrà", cançon de

Blanche Neige et les sept nains (Snow White and the 7 dwarfs): Blancanèu e los 7 nans
Le petit chaperon rouge:
La belle au bois dormant:
Le haricot magique:
Le petit poucet:
Cendrillon: Cendronilha (Cantalausa)

Some day my prince will come
Some day we'll meet again
And away to his castle we'll go
To be happy forever I know

Some day when spring is here
We'll find our love anew
And the birds will sing
And wedding bells will ring
Some day when my dreams come true

Dors bien! Fais de beaux rêves!

duèrm ben!
dormís plan!

Fai de polits sòmis!
Sueña con los angelitos (cast.):
Sleep tight, don't let the bedbugs bite! (ang.):

le prince de mes rêves (nasir hakhalomot, ebr.):
la femme de mes rêves (la dòna dels meus somnis, cat.):

Au pied des grands arbres

Al pè d'un arbre bèl, res non creis. Se ditz per exemple d'un cap d'entrepresa o d'un òme politic, en plaça dempuèi un brieu, e que i veson pas de successor possible, de tant qu'empachèt qual que siá de s'enauçar.

Les arbres ne montent pas jusqu'au ciel!

Autra expression benlèu encara mai justa quand s'agís de parlar d’un prètz o de pretencions complètament irrealistas. Los arbres montan pas fins al cèl (òc), els arbres no pugen fins al cel (cat.)

Atencion, s’agís pas de dire coma o ai ja ausit dire : Los prèses montan pas als arbres!

Se ditz tanben que les arbres cachent la forêt, els arbres no deixen veure el bosc (cat.), los arbres nos daissan pas veire lo bòsc.

Les arbres ne montent pas jusqu'au ciel: los arbres montan pas fins al cèl
Les arbres cachent la forêt: los arbres nos daissan pas veire lo bòsc

Le papier ne refuse pas l'encre!

"Le papier ne refuse pas l'encre!", çò disèm dins lo mitan dels afars. Aquò vòl dire que se pòt tot imaginar dins una negociacion, emai las asenadas mai bèlas, mas que tant valdriá èsser un pauc realista.

Volètz vendre lo vòstre ostal dos còps que la seuna valor. Lo papièr es bon ase! Podètz totjorn anonciar aquel prètz e signar de mandats de venda sus aquel fondament. Farà pas jamai que lo vòstre ostal valga tant.

Lo papièr es bon ase!

Prendre une cuite

una ganarra (Cantalausa, Laus, Rapin)
una bandada (Cantalausa)

una monina peluda (Rapin): une cuite carabinée

Se prendre una ganarra
Se cargar la monina

La primièra ganarra: la première cuite

Ça craint! C'est nul!

Fa cagar!

Les mecs sont nuls!: los òmes fan cagar!
Pourquoi les mecs sont-ils tous aussi nuls?:

It sucks! (ang.)
Fa figa! (cat.) (tanben nul, dolentíssim!)

Suis-moi, je te fuis...

Un dels fondaments del jòc amorós. Almens quand sètz joves. Perqué nos aiman pas los qu'aiman, o que cresèm aimar?

Sec-me, te fugi; fug-me, te segui!
Seguís-me, te fugissi; fugís-me, te seguissi!

Culbutte et plus-value

Plus-value: maivalença (Laus, Cantalausa), plusvalua (Cantalausa, Balaguer-Pojada)

Faire la culbute dins aquel contèxte de plusvalua immobiliària, aquò's doblar la valor de crompa, d'aquisicion del vòstre ben. En catalan doblar el capital.

Mai que mai dire qu'avèm de plusvalua es se referir a l'impòst, la taxa qu'aurem de pagar sus aquesta plusvalua.

En 2006, e per çò immobiliari, concernís pas que la residéncia segondària. Es pagada pel vendeire. Lo non-resident pagarà 16% per tant que siá resident d’un país de l’Union europèa. Lo non-resident, fòra Euròpa, pagarà 33%. Lo resident francés pagarà 16% mai las cargas socialas (env. 11%), siá 27%, apr’aquí. A pas res de veire amb la nacionalitat. Aital un Francés qu’es resident canadian li caldrà pagar 33%, e lo Japonés que demòra e paga sos impòsts en Polonha pagarà pas que 16%.

A aquò s’ajusta l’afar de la TVA residuala pels vendeires d’un ben crompat nòu e vendut jos mens de 5 ans.

Enfin un non-resident li caldrà pagar un representant acreditat, mai que mai la SARF, per garantia per l’Estat francés que la taxa siá ben pagada.

capital gain (ang.): plusvalua, maivalença
capital gain tax, CGT (ang.): impòst, taussa sus la plusvalua
faire la culbutte: doubler le capital
représentant accrédité: representant acreditat
résident fiscal: resident fiscal
plus-vàlua (cat.): plusvalua, maivalença
TVA: Taxa sus la Valor Ajustada
TVA résiduelle: TVA residuala

Avoir les yeux qui pleurent

Los uèlhs me plòran: j'ai les yeux qui pleurent
Lo nas me sagna: je saigne du nez
Lo cap me ròda: j'ai la tête qui tourne
Lo pel me tomba: je perds mes cheveux

Lo cap me dòl: j'ai mal à la tête
Ai las dents que me dòlan: j'ai mal aux dents
Ai l'esquina que me dòl: j'ai mal au dos

C'est pas à crier venez voir!

Fariá parlar un mud: c'est assez exceptionnel
Fariá pas parlar un mud: ça casse pas trois pattes à un canard; ça vaut le détour

Sauta pas l'òsca!: ce n'est pas extraordinaire!, ça ne sort pas de l'ordinaire

Un livre, un bouquin

Pels qu'an costuma de pas jamai utilizar lo mot referencial, e que en francés dison pas jamai "livre" mas "bouquin" pòt lo frustrar de pas totjorn far parièr en occitan. Aicí començam una lista que, çò esperam, vendrà lèu plan longa.

beure: chimar
cauçadura: sabata (se cauçadura es lo mot de referéncia), grola
cercar: caçar
fumar: tubar
mainatge: dròlle
messorga: craca
sabata: grola (se cauçadura es lo mot de referéncia)
soscar: calcular

Y a pas un rat

I a plan monde!
I a fòrça monde aicí!

I a pas plan monde!
Ont son lo monde?

I aviá tot un ajust de mond que trepilhavan davant la magazin*

arma: âme
i a pas una arma: il n'y a pas un chat, pas un rat
mond / monde: monde; gents
un ajust de mond: foule
trepilhar: piétiner syn. trepar, trepejar